Baş Ağrısı

Baş ağrıları genellikle geçicidir ve kendiliğinden yok olur. Ortak nedenler stres, migren, göz yorgunluğu, dehidrasyon, düşük kan şekeri ve sinüzittir. Daha ender nedenler menenjit, ensefalit, beyinsel anevrizmalar, aşırı yüksek tansiyon ve beyin tümörleri gibi tehlikeli hastalıklar da olabilir. Baş ağrıları daha çok kadınlarda görülmekte olup adetli yıllarda vücutlarında östrojen düzeyinin değişmesinden dolayı ve menstrüasyonun orta stajından önce ya da staj süresince olmaktadır.

Geçici bir baş ağrısının tedavisi Aspirin, Parasetamol ya da İbuprofen gibi satın alınabilen ağrı kesicilerle yapılabilir. Ancak bazı baş ağrı türleri diğer, daha uygun olan tedavilere ihtiyaç duyar. Bir baş ağrısının, diğer sebeplerden ötürü kuvvetlenmesi mümkündür.

Beyin, ağrılara nosiseptörleri olmadığından duyarlı değildir. Başın birçok kısmı, örneğin derisi, yüz, ağız ve boğazdaki sinirler acıyabilir. Meninjler ve kan damarları ağrılara duyarlıdır. Baş ağrılarının olması ekseriyetle meninjlerde ve kan damarlarında olan traksiyonlar ya da iritasyonlardır. Beyin ve omuriliğin etrafındaki membran, nosiseptörlerle doludur. Bu nosiseptörlerin stimülasyonuyla baş ağrılarının olduğu düşünülmektedir. Aynı şekilde, baştaki kaslar ağrılara duyarlı olabilmektedir.

Baş ağrısı türleri:

Şiddetli ve ani başlayan baş ağrıları: Kişi hayatında ilk kez, çok şiddetli ve yaklaşık 1 dakika içinde en yüksek şiddetine ulaşan baş ağrısı tarif ediyorsa subaraknoid kanamadan şüphe edilebilir. Subaraknoid kanama, beyin damar duvarlarındaki anomaliden kaynaklanan balonlaşma şeklinde tarif edilebilecek anevrizmaların yırtılması sebebiyle oluşur. Baş ağrısı bazı hastalar tarafından ''başımın içinde bir şey patladı'' şeklinde de ifade edilir. Yakınması olmayan hastada ani ve şiddetli baş ağrısı ile birlikte bilinç değişiklikleri, uyku hali, bulantı, kusma, ışık hassasiyeti, epilepsi nöbetleri gözlenebiliyor. Hastaların yaklaşık dörtte biri ilk 24 saat içinde kaybedilebiliyor. Bu sebeple hastanın acil olarak hastaneye ulaştırılması gerekir.

Şiddetlenen ve geçmeyen baş ağrısı: Baş ağrısı altta yatan tehlikeli bir hastalık olmaksızın da sık görülmesine rağmen, eğer ağrı gittikçe artıyorsa mutlaka önemsenmelidir. Sigara içen ve doğum kontrol hapı kullanan genç bir kadında gittikçe şiddeti artan baş ağrısı, beyin venlerinde pıhtılaşma sonucu meydana gelen serebral sinüs trombozu gibi hızla tedaviye başlanması gereken bir hastalığın işareti olabilir.

Sarf edilen efor ile ortaya çıkan baş ağrısı: Egzersiz, hapşırmak ya da ıkınmak gibi kafa içi basıncının artması nedeniyle baş ağrısı oluşması, kafa içinde yer kaplayan bir oluşumu akla getirir. Beyin tümörleri, anevrizmalar bu tip baş ağrısına neden olabileceği gibi, genç, orta yaş şişman kadınlarda daha sık gözlenen, beyin omurilik sıvısının basıncının artmasının neden olduğu psödotümör serebri gibi hastalıklar da buna sebep olabilmektedir.

Travma sonrası ortaya çıkan baş ağrısı: Özellikle trafik kazaları gibi şiddetli kafa travmalarının ardından kafa kemiklerinde kırıklar, beyin dokusunda veya beyin zarları arasında kanamalar oluşabilir. Daha az sıklıkta beyin zarları arasında sızıntı şeklindeki kanamalar başlangıçta bulgu vermeyip, travmadan günler hatta aylar sonra baş ağrısı ve denge bozukluğu gibi bulgularla ortaya çıkabilir.

Uyuşma, güçsüzlük, görme bozukluğu, konuşma güçlüğü gibi nörolojik semptomların eşlik ettiği baş ağrısı: Baş ağrısı ile bu nörolojik işaretlerin görülmesi beyin dokusunda problem olduğunu bildirir. Yukarıdaki hastalıklara ek olarak örneğin inme hastalarının % 10'unda inme öncesinde baş ağrısı görülebilmektedir.

Düzelmeyen baş ağrıları: Baş içinde yer kaplayan lezyonlar, tümör, kafa içi basınç artışı, merkezi sinir sistemi enfeksiyonları gibi beyinde yapısal olarak değişiklik, iritasyon yapan pek çok hastalık dirençli baş ağrısı şeklinde görülebilir.

Yüksek ateş, uyku hali, kafa karışıklığı ya da vücut döküntüsünün eşlik etmesi: Menenjit beyni çevreleyen zarların, ensefalit ise beyin dokusunun enfeksiyon etkenleri ile oluşan iltihabi hastalıktır. Bu hastaların hemen tamamında giderek şiddeti artan baş ağrısı görülür. Baş ağrısı ile birlikte yüksek ateş, halsizlik, uyku hali olması kesinlikle beynin enfeksiyondan etkilendiğini akla getirmeli. Merkezi sinir sistemi enfeksiyonları da ölümcül olabilen veya sakatlığa yol açabilen hastalıkları oluşturur.

İleri yaşta yeni başlayan baş ağrıları: Temporal arterit, 50 yaş üstü bireyleri etkileyen tehlikeli bir hastalıktır. Orta ya da şiddetli, gittikçe artan baş ağrısına, halsizlik, eklem ağrıları, görmede azalma, çiğnerken yorulma gibi semptomlar eşlik edebilir. Erken tedavi edilmemesi kalıcı görme kaybına ve beyin hasarına yol açabilir. Yine ileri yaşlarda ortaya çıkan baş ağrıları beyin damar hastalıkları ile beyin tümörlerini akla getirmelidir.

Baş ağrısı tedavi yöntemleri:

• Strese dayalı baş ağrısıyla mücadele etmenin ilk yolu olarak aklınıza hemen bir ağrı kesici ilaç içmek gelmemeli. Çünkü ağrının önüne geçmenin doğal yolları mevcut. Migrene dayalı bir ağrı ise yaşadığınız, karanlık ve sessiz bir odada yatarak krizi atlatmayı tercih edebilirsiniz.

• Şakaklarınıza, kaşlarınızın arasından alnınıza doğru ve burun deliklerinin üzerinden başlayarak göz kenarlarına doğru cildinizi gererek masaj yapabilirsiniz.

• Sıcak duş, vücudunuzda gevşeme hissi yaratır. Duşa girmezseniz, ayaklarınızı sıcak su dolu bir kapta bekletebilirsiniz. Ardından su ılık olana kadar soğuk su ekleyebilirsiniz. Ayak banyosundan sonra çorap giyin ve dinlenmek üzere yatın. Beyinde yükselen kan akışı bu şekilde ayaklara aktarılır ve baş ağrısı sona erebilir.

• Bir bezi soğuk suyla ıslatarak ya da poşete buz koyarak başınıza soğuk kompres yapın.

• Beslenme uzmanları, muz, makarna ve balık yağının baş ağrısına iyi gelen besinler olduğunu söylüyorlar. Ayrıca, acı kahveye bir iki damla limon suyu karıştırarak içmek de baş ağrısına iyi gelebilmektedir.

• Ağrı kesici kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Ancak, her ağrıda ilaç kullanmayı alışkanlık haline getirirseniz, bir süre sonra ilaç ağrıları yaşamaya başlarsınız. İlaç bağımlısı olduğunuz için ilacı almadığınızda ağrı başlar. Dolayısıyla mümkün olduğunca ağrı kesici almamakta fayda vardır.